Nowa jakość na rynku baterii trakcyjnych
Tradycyjny serwis baterii trakcyjnej, wykonywany cyklicznie w odstępach rocznych lub dwuletnich, to najbardziej rozpowszechniona forma konserwacji baterii w Polsce. Usługa wykonywana jest zazwyczaj w siedzibie klienta, w jego warsztacie lub ładowni i obejmuje szereg podstawowych czynności pomiarowych, badanie napięcia ogniw, wymianę uszkodzonych ogniw na nowe i uzupełnienie poziomu elektrolitu wodą destylowaną.
Niestety ze względu na to, że proces odbywa się w siedzibie klienta i jest on mocno ograniczony w czasie, nie może on być przeprowadzony kompleksowo. Serwisantom brakuje specjalistycznych urządzeń, nie mają odpowiednich pomieszczeń i miejsca do przeprowadzenia analiz. Głównie z tego powodu bateria po takim serwisie pozostaje w identycznym stanie, w jakim została zastana. Wykonane czynności pozwalają jedynie wyleczyć jej doraźne dolegliwości, jednak bateria nadal niebezpiecznie zbliża się do poziomu, w którym nastąpi jej gwałtowna i nagła degradacja.
W przypadku serwisów hybrydowych, zazwyczaj wykonywane są one w specjalistycznych zakładach, wyposażonych w najnowocześniejsze technologie pomiarowe i narzędzia umożliwiające skuteczną konserwację całej baterii trakcyjnej. Ta forma usługi pozwala nie tylko zbadać stan zewnętrzny baterii, ale także zbadać i poprawić stan wewnętrzny ogniw. Kompleksowość tej usługi opiera się na trzech filarach: dogłębnym badaniu, naprawie mechanicznej elementów składowych baterii i odsiarczaniu płyt ogniw przy pomocy wysokich częstotliwości. Nowoczesne zakłady, jak Bateko oferują dodatkowo: monitoring online stanu baterii, śledzenie przebiegu procesu przez przeglądarkę oraz kompletny raport po zakończeniu usługi. Baterie dostarczane są do zakładu poprzez wyspecjalizowanych przewoźników na zlecenie serwisu lub poprzez dedykowany transport.
Najbardziej popularną formą serwisu hybrydowego na Polskim rynku w ostatnich latach jest Battery Care System, któremu udało się połączyć wszystkie elementy serwisu hybrydowego z nowoczesnymi technologiami informatycznymi, przez co proces może być śledzony online przez przeglądarkę.
Serwis rozpoczyna się od kompleksowych oględzin stanu mechanicznego baterii, po których następuje wymiana wszystkich uszkodzonych elementów poza ogniwami. Kolejnym krokiem jest analiza rezystancji wewnętrznej ogniw i ocena sprawności faktycznej płyt ogniwa, co pozwala wyeliminować wstępnie ogniwa, które nie rokują pozytywnego wyniku regeneracji. Następnie bateria rozładowywana jest prądem znamionowym, czyli takim, jaki producent podaje jako właściwy do określenia jej sprawności. W czasie rozładowania monitorowane są napięcia poszczególnych ogniw.
To badanie jest punktem wyjścia dla całej usługi, ponieważ serwisy hybrydowe, w przeciwieństwie do tradycyjnych rozliczane są od uzyskanych efektów, a nie na podstawie stałego kosztu. Oznacza to, że cena usługi uzależniona jest całkowicie od tego, jak bardzo stan baterii ulegnie poprawie w stosunku do badania początkowego.
Po badaniu wstępnym bateria poddawana jest właściwemu serwisowaniu, w tym celu mierzony jest poziom elektrolitu i jego gęstość, co jest konieczne do prawidłowego zaprogramowania maszyn służących do jego cyfrowej regulacji i odsiarczania płyt ogniwa. Bateria poddawana jest badaniu termicznemu, co pozwala wykryć ewentualne straty energii elektrycznej na energię cieplną.
Końcowym etapem jest podłączenie baterii do maszyny dokonującej regeneracji odsiarczającej i cyfrowej regulacji elektrolitu. W wyniku tego procesu cząsteczki siarki zalegające na płytach ogniwa i dokonujące ich trwałej degradacji zostają rozbite i przekształcone w elektrolit, co skutkuje wyrównaniem jego gęstości do prawidłowego poziomu. Eliminacja zalegających cząsteczek siarki pozwala chronić płyty ogniwa przed szybką degradacją spowodowaną odrywaniem się warstw płyty, co trwale i nieodwracalnie zmniejsza ich sprawność.
Na zakończenie powtarzane są czynności kontrolne: badanie poziomu i gęstości elektrolitu, rezystancji wewnętrznej i sprawności ogniw oraz badanie kamerą termowizyjną. Na sam koniec powtarzana jest analiza obciążeniowa wraz z analizą stanu ogniw, co pozwala obliczyć wzrost sprawności akumulatora i podać klientowi ostateczny koszt usługi.
W czasie procesu dokonywane są również czynności dodatkowe, takie jak: neutralizacja elementów baterii, badanie stanu przebicia czy odnowienie skrzyni. Bardzo ciekawym elementem jest możliwość pozyskania dokumentów o braku przebicia i stanie izolacji, które wymagane są przez UDT w celu pozytywnej decyzji o dopuszczeniu wózka do użytku.
Porównując tradycyjny serwis z kompleksowym serwisem hybrydowym bez trudu można zauważyć, że wykonywanie serwisu w siedzibie klienta jest mniej skuteczne i nie prowadzi do poprawy stanu baterii. Klient decydujący się na wyłączenie z użytku swojej baterii na okres jednego tygodnia otrzymuje usługę na znacznie wyższym poziomie, dokonaną na profesjonalnym sprzęcie i realnie wydłużającą czas eksploatacji jego baterii.
Przeprowadzenie kompleksowej analizy pozwala także na udzielenie klientowi przedłużonej gwarancji na jego baterię, co dodatkowo zabezpiecza go przed nieprzewidzianymi zdarzeniami mogącymi wyłączyć jego baterię z użytku. Tradycyjny serwis zakończony jest wystawieniem przez serwisanta zbiorczego dokumentu podsumowującego naprawę. W przypadku serwisu hybrydowego klient otrzymuje pełny kompletny raport dokumentujący wszystkie badania i analizy przeprowadzone w czasie procesu, co pozwala mieć klientowi całkowitą pewność, w jakim stanie jest jego bateria.
Serwisy hybrydowe stanowią przyszłość rynku baterii trakcyjnych i powoli zaczynają wypierać tradycyjny serwis w dużych przedsiębiorstwach. Można przypuszczać, że już niedługo rola tradycyjnego serwisu zostanie ograniczona jedynie do preselekcji, które baterie należy poddać serwisowi hybrydowemu.
